Hoofdelijke aansprakelijkheid loonschulden in de bouwsector

Indien de werkgever het verschuldigde loon niet betaalt aan zijn werknemer bepaalt de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers dat de werkgever hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld.

Intussen zijn er drie verschillende regelingen met betrekking tot de hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden waarvan we hier enkel de algemene en de bijzondere regeling bespreken en vergelijken.

De algemene regeling – hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden van (onder)aannemers

De algemene regeling van hoofdelijke aansprakelijkheid is van toepassing op bepaalde sectoren bv. Bewakings-en/of toezichtsdiensten, Land- en tuinbouw, Schoonmaak, Bouw, ..

De algemene regeling geldt voor opdrachtgevers, aannemers en onderaannemers die beroep doen op één of een keten van aannemers of onderaannemers, of m.a.w. de opdrachtgever is aansprakelijk voor ONRECHTSTREEKSE medecontractanten. Een chronologische rangorde is niet van toepassing.

De hoofdelijke aansprakelijkheid begint na verloop van 14 werkdagen na de kennisgeving van de inspectiediensten aan de opdrachtgever of (onder)aannemer over het niet betalen van de verschuldigde lonen, en enkel voor toekomstige loonschulden. De algemene regeling met betrekking tot de aansprakelijkheid is bovendien beperkt in tijd namelijk maximaal 1 jaar.

Een van de mogelijkheden voor opdrachtgevers of (onder)aannemers om eventuele negatieve gevolgen te regelen met betrekking tot hoofdelijke aansprakelijkheid kan gevonden worden in een verkorte opzegtermijn of een uitdrukkelijk ontbindend beding wanneer men bericht ontvangt van het niet betalen van het loon door de inspectiediensten.

Tot slot kan de algemene regeling niet meer worden toegepast voor de hoofdelijke aansprakelijkheid van een contractspartij en de rechtstreekse relatie met zijn (onder)aannemer voor activiteiten in de bouwsector.

Bijzondere regeling – de hoofdelijke aansprakelijkheid van een rechtstreekse contractspartij inzake activiteiten in de bouwsector

De bijzondere regeling is enkel van toepassing tussen RECHTSTREEKSE partijen voor activiteiten in de bouwsector ook in de gevallen waarin een keten van (onder)aannemers bestaat.

De opdrachtgever kan zich evenwel vrijwaren tegen een eventuele hoofdelijke aansprakelijkheid indien hij in het bezit is van een schriftelijke verklaring, ondertekend door zijn aannemer waarin:

• De opdrachtgever aan zijn aannemer de coördinaten meedeelt van de internetsite van de FOD WASO waarin inlichtingen betreffende het verschuldigde loon zijn opgenomen en;

• De aannemer bevestigt dat hij het verschuldigde loon aan de werknemers van deze aannemer zal betalen.

Deze schriftelijke verklaring dient niet afzonderlijk in een specifiek document te worden opgenomen maar kan eveneens in een clausule van de aannemingsovereenkomst worden opgenomen.

De opdrachtgevers of (onder)aannemers die nog niet beschikken over een dergelijke schriftelijke verklaring doen er goed aan dit zowel voor nieuwe als lopende overeenkomsten op te stellen en te laten ondertekenen.

Let op! De opdrachtgever of (onder)aannemer kan opnieuw hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor de betaling van het verschuldigde loon aan de werknemers vanaf 14 werkdagen nadat de opdrachtgever of (onder)aannemer kennis heeft gekregen van het niet betalen van het verschuldigde loon.

Het is dus noodzakelijk om vanaf de kennisname van het niet betalen van het verschuldigde loon direct actie te ondernemen en bijvoorbeeld de aannemingsovereenkomst beëindigen. 　

Schematische voorstelling:

Algemene regeling

Nieuwe regeling

Wie?

Onrechtstreekse medecontractanten.

Alle onderaannemers in de keten.

Enkel tussen rechtstreekse contractanten.

Opdrachtgever – aannemer en aannemer – onderaannemer.

Start aansprakelijkheid?

14 dagen na verwittiging door sociale inspectie.

Automatisch vanaf ondertekening contract.

Welke loonschulden?

Enkel toekomstige loonschulden.

Alle loonschulden vanaf ondertekening contract.

Buiten toepassing?

Natuurlijk personen uitsluitend privédoeleinden.

Natuurlijk personen uitsluitend privédoeleinden.

Duur aansprakelijkheid?

Maximum 1 jaar.

Geen beperking in tijd.

Wij staan voor u klaar indien u verdere informatie of advies wenst inzake arbeidsrecht, sociaal zekerheidsrecht of bouwrecht.

Jo DEWEZ advocaat-vennoot in Dehaese&Dehaese Advocatenkantoor bouwrecht

Kelly DE GROOF advocaat in Dehaese&Dehaese Advocatenkantoor arbeidsrecht