Vrijwilligerswerker, ben je wel (goed?) verzekerd?
Vrijwilligerswerk : heel mooi en van groot nut voor onze samenleving.
Maar ben je wel (goed?) verzekerd?
Ook in deze coronacrisis trachten vele mensen hun steentje bij te dragen. We gaan in tal van sectoren als vrijwilliger aan de slag. Zolang alles goed gaat, is alles natuurlijk prima. Maar wanneer zich een ongeval voordoet en schadelijke gevolgen zich aandienen, rijst vaak de vraag: hoe zit dit nu met de verzekering?
Toepassingsgebied
De wet betreffende de rechten van vrijwilligers is van toepassing op het vrijwilligerswerk dat georganiseerd wordt vanuit België. Een rechtspersoon zonder winstoogmerk, zoals een VZW, kan beroep doen op vrijwilligerswerk. Ook een feitelijke vereniging zoals een voetbalclub of jeugdvereniging kan vrijwilligers inschakelen voor een activiteit ter realisering van een onbaatzuchtig doel.
De vrijwilligerswet kadert hoe dit wettelijk kan. Zo rust op de organisatie een informatieplicht over de onbaatzuchtige doelstelling en het juridisch statuut van de organisatie. De vrijwilligerswet regelt ook de kostenvergoeding die aan de vrijwilliger mag worden toegekend. Deze mag maximaal € 34,71 per dag en € 1.388,40 per jaar bedragen. De verplaatsingskosten worden vergoed tot maximaal 2000 kilometer per jaar en voor een bedrag van maximaal € 0,36 per kilometer. De vrijwilligerswet omschrijft ook onder welke voorwaarden bepaalde uitkeringsgerechtigde personen, zoals werklozen, bruggepensioneerden en arbeidsongeschikte personen, vrijwilligerswerk kunnen verrichten.
Wat met de verzekeringen?
Behalve in geval van bedrog, zware fout of herhaalde lichte fout, is de vrijwilliger niet burgerlijk aansprakelijk voor de schade die hij veroorzaakt bij het verrichten van vrijwilligerswerk. De rechtspersonen en bepaalde feitelijke verenigingen zijn bovendien verplicht een verzekering af te sluiten die deze buitencontractuele aansprakelijkheid van de vrijwilliger dekt.
De vrijwilliger hoeft zich niet al te veel zorgen te maken over de schade die hij aan derden accidenteel veroorzaakt. Wat nu met de eigen schade van de vrijwilliger : op basis van de vrijwilligerswet is de organisatie immers niet verplicht een verzekering te voorzien die dekking verleent voor de eigen schade van de vrijwilliger. Sommige ‘vrijwilligersverzekeringen’ voorzien wel dekking voor de ongevallen met lichamelijke schade. Vaak gaat het hierbij dan jammer genoeg om een zeer beperkte dekking. Indien er geen verzekering werd voorzien door de organisatie, zou een beroep kunnen worden gedaan op de eigen familiale verzekering van de vrijwilliger.
Noteer ook : het Vlaams Decreet Vrijwilligerswerk voorziet in bijkomende verplichtingen voor de organisatie. Zo voorziet dit decreet dat de organisatie een verzekering dient af te sluiten met betrekking de lichamelijke en materiële schade, geleden door vrijwilligers bij ongevallen tijdens de uitvoering van het vrijwilligerswerk of op de weg naar en van het vrijwilligerswerk. Let wel op het toepassingsgebied van dit decreet : dit decreet is immers alleen van toepassing op Vlaamse organisaties, met een erkenning of structurele subsidiëring van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Er dient dus concreet bekeken te worden welke verzekeringsdekking van toepassing is.
Besluit
Wanneer de vrijwilliger aan de slag gaat, doet hij dit uiteraard in de eerste plaats in andermans belang. Maar de vrijwilliger mag in al zijn goedheid zijn eigen belang en veiligheid niet uit het oog verliezen. De vrijwilliger die geconfronteerd wordt met een ongeval zou in een worst-case scenario wel eens in de kou kunnen blijven staan. Het is dan ook een gouden raad om zich steeds te informeren omtrent de verzekeringsrechtelijke aspecten van het vrijwilligerswerk, en wel voor hij dit werk start!
Indien u vragen heeft over het verzekeren van uw vzw, over de dekking van schade bij het vrijwilligerswerk of recuperatie van uw schade als vrijwilliger : u kan steeds beroep doen op ons kantoor.
Wij blijven immers paraat en ter beschikking, bij voorkeur via telewerk en telefoon- & videoconsultaties.
Johan DEHAESE
Advocaat - partner
DEHAESE & DEHAESE Advocatenkantoor
