Het nieuw verbintenissenrecht: laat de algemene voorwaarden van uw onderneming niet knock-out slaan. Een eerste balans.

 1  JAAR NA DE INWERKINGTREDING VAN HET NIEUW VERBINTENISSENRECHT KAN AL EEN EERSTE BALANS GEMAAKT WORDEN.

Het nieuwe Boek 5 “Verbintenissen” van het Burgerlijk Wetboek trad in werking op 1 januari 2023 en is van toepassing op alle overeenkomsten die werden afgesloten sinds 1 januari 2023.
Het nieuwe recht speelt vanzelfsprekend ook een zeer belangrijke rol in de contractuele verhoudingen tussen ondernemingen, aangezien het gemeen verbintenissenrecht van aanvullende toepassing is op alle Business to Business (B2B)-relaties en Business to Consumer (B2C)-relaties.
Zo voert het nieuwe verbintenissenrecht ook een belangrijke vernieuwing in op het vlak van de algemene voorwaarden die partijen wensen op te
nemen in hun contract.
Boek 5 verankert wat betreft de algemene voorwaarden enerzijds vaste cassatierechtspraak en voert anderzijds ook een aantal nieuwe regels in.

DE OPNAME VAN ALGEMENE VOORWAARDEN IN HET CONTRACT.

Algemene voorwaarden zijn voorwaarden die op voorhand door één van de contractpartijen voor een algemeen en herhaald gebruik in gelijkaardige contractuele relaties zijn opgesteld en die worden opgelegd zonder onderhandeling met de andere partij.
Om hun contractuele verhoudingen te regelen, gebruiken de meeste ondernemingen zowel een contract met de specifieke bepalingen die gelden voor de betreffende handelspartner (onderhandelde voorwaarden) als hun eigen algemene voorwaarden (niet-onderhandelde voorwaarden).
Opdat de algemene voorwaarden deel uitmaken van het contract, dienen deze voorwaarden eerst aanvaard te worden door de andere partij, zo oordeelde het Hof van Cassatie steeds in zijn vaste rechtspraak.
Dit werd wettelijk verankerd in het nieuwe boek 5.
De opname van de algemene voorwaarden in het contract vereist hun effectieve kennisname door de andere contractpartij (effectieve kennisname) of ten minste de mogelijkheid voor deze om er effectief kennis van te nemen (mogelijke kennisname), alsook hun aanvaarding.

DE FORMULIERENSTRIJD OF “BATTLE OF FORMS”
Vaak wisselen ondernemingen in een contractuele relatie beide hun algemene voorwaarden uit.
Beide ondernemingen wensen dat hun algemene voorwaarden van toepassing zullen zijn op het contract dat zij met hun wederpartij hebben gesloten.
Het gebeurt meer dan eens dat de algemene voorwaarden van beide contractpartijen tegenstrijdige of conflicterende voorwaarden bevatten.
In dat geval kan er discussie rijzen tussen partijen over wiens algemene voorwaarden voorrang hebben en wiens algemene voorwaarden van toepassing zullen zijn.
Boek 5 voert in dit verband een nieuwe regeling in: de knock out-regel.
Dit betekent dat de tegenstrijdige of conflicterende algemene voorwaarden uit het contract zullen worden geslagen, maar dat er geen afbreuk wordt gedaan aan de totstandkoming van het contract. Het contract komt tot stand zonder de conflicterende algemene voorwaarden. Voor die bepalingen dienen de partijen terug te vallen op het gemeen verbintenissenrecht.

DE KNOCK OUT - REGEL UITSLUITEN
De knock out-regel kan er aldus toe leiden dat u zich geconfronteerd ziet met een situatie waarin u niet kan terugvallen op uw algemene voorwaarden, omdat uw wederpartij hierover tegenstrijdige voorwaarden heeft opgenomen.
U kunt dit vermijden door de knock out-regel uit te sluiten.
Aangezien de knock out-regel van aanvullend recht is, kunnen partijen hiervan afwijken.
Hiertoe dient u voorafgaand aan de contractsluiting uw wederpartij uitdrukkelijk in te lichten over het essentieel karakter van uw algemene voorwaarden. Dit kan niet bij wijze van een standaardclausule in uw algemene voorwaarden.
Heeft u hierover vragen of wenst u dat wij uw algemene voorwaarden nakijken, aarzel dan niet om contact op te nemen met onze specialisten ondernemingsrecht.

Jirte FORIER
Advocaat Associate

Dehaese & Dehaese Advocatenkantoor